Ile oleju do skrzyni biegów?
Temat optymalnej ilości oleju przekładniowego, choć z pozoru prosty, czasem przyprawia o ból głowy tych, którzy są świadomi jego znaczenia. A wszystko przez to, że zarówno zbyt mała, jak i zbyt duża ilość tego płynu w skrzyni biegów może skończyć się dla przekładni naprawdę fatalnie. Jaka jest więc ta optymalna ilość? Co warto wiedzieć, aby uchronić się przed naprawdę kosztownymi naprawami?

| Najważniejsze informacje Olej przekładniowy stanowi warunek płynnej pracy, smarowania i ochrony skrzyni biegów, a jego niewłaściwa ilość może prowadzić do przegrzewania, pienienia się, wycieków czy nawet zatarcia przekładni. Ważne jest, aby przy wyborze nowego oleju zawsze kierować się zaleceniami producenta samochodu z instrukcji obsługi, zwracając uwagę na normy OEM, klasę lepkości (np. 75W-90), specyfikacje jakościowe oraz podaną w niej ilość. Zaleca się również wybór sprawdzonych producentów i dostawców, dzięki którym jesteśmy w stanie zapewnić długie i bezproblemowe życie każdej przekładni. |
Precyzja pomiaru ilości oleju w skrzyni biegów. Dlaczego każdy mililitr ma tu znaczenie?
Na początek warto uświadomić sobie, że olej w skrzyni biegów to coś więcej niż tylko zwykły środek smarny. Olej przekładniowy nie tylko smaruje, ale również:
- chłodzi,
- przenosi moc (zwłaszcza w automatach),
- chroni wszystkie precyzyjne mechanizmy przed zużyciem.
Na ogół kierowcy mocno pilnują tego, aby w ich silniku krążyła odpowiednia ilość oleju. Wiedzą bowiem, że jego nadmiar lub niedostatek może prowadzić do katastrofy. W przypadku skrzyni biegów jest podobnie. Dlatego:
- za mało oleju w skrzyni biegów – w takiej sytuacji elementy przekładni nie są wystarczająco smarowane, zaczynają się przegrzewać, tarcie rośnie, a zużycie przyspiesza. Powstaje realne ryzyko zatarcia;
- za dużo oleju w skrzyni biegów – wówczas nadmiar płynu, zwłaszcza w skrzyniach automatycznych, może prowadzić do wzrostu ciśnienia i do pienienia się oleju. A spieniony olej traci swoje właściwości smarne i hydrauliczne. Biegi zaczynają szarpać, ślizgać się, a w najgorszym wypadku nadmierne ciśnienie uszkadza uszczelnienia, powodując wycieki.
W przypadku ilości oleju przekładniowego – mówi Piotra Żaczek, ekspert iParts.pl – diabeł tkwi nie w szczegółach, ale właśnie w mililitrach. Precyzja w odmierzaniu ilości jest tu kluczowa, bo inaczej zamiast płynnej jazdy, będziecie mieli drogi problem.

Ile oleju do manualnej skrzyni biegów? Ile wlewać i jak sprawdzać jego ilość?
W skrzyniach manualnych sprawa jest zazwyczaj dosyć prosta. Typowe ilości oleju, jakie wlewamy do tego typu przekładni, wahają się pomiędzy 1,5 a 3 litrami. Konkretna objętość zależy tu od modelu auta i samej skrzyni biegów. Pamiętajcie więc, aby zawsze, ale to zawsze, sprawdzić przed wymianą oleju przekładniowego, ile konkretnie tego płynu zaleca w instrukcji obsługi samochodu jego producent. Tam znajdziecie dokładną odpowiedź.
A jak sprawdzić poziom oleju w manualnej skrzyni biegów? W większości ręcznych przekładni znajdziecie korek kontrolny/wlewowy. Olej przekładniowy powinien znajdować się na poziomie dolnej krawędzi tego otworu. Wystarczy więc odkręcić ten korek, a jeśli olej zaczyna delikatnie wyciekać, to znaczy, że jest go wystarczająco dużo. Jeśli nie, zapewne trzeba go będzie dolać.
Pamiętajcie również, aby sprawdzać poziom oleju w skrzyni biegów na płaskim podłożu i po ostygnięciu silnika. Ciepły olej zawsze zwiększa swoją objętość, więc i pomiar na rozgrzanej skrzyni będzie mylący.
Ile oleju do skrzy biegów automatycznej? W tym przypadku z ustaleniem ilości jest nieco więcej zachodu
Automatyczne skrzynie biegów to wyższa szkoła jazdy – tak samo, gdy idzie o ich konstrukcyjne skomplikowanie, jak i o poziom oleju przekładniowego. W ich przypadku ilości środka smarnego są znacznie większe i zazwyczaj mieszczą się w przedziale od 4 do nawet 10-12 litrów! Oczywiście, ta górna granica wchodzi w grę jedynie przy wymianie dynamicznej, czyli pełnej i wymuszonej przy pomocy odpowiedniego urządzenia.
Jaka jest ta kluczowa różnica w pomiarze poziomu oleju w automacie, w stosunku do manuala? Z całą pewnością pomiar ten jest bardziej skomplikowany. Często wymaga specyficznej temperatury oleju i pracującego silnika, a przeprowadzić go można:
- z bagnetem – jeśli Wasza przekładnia automatyczna posiada w ogóle bagnet (coraz rzadziej spotykane jest to w nowszych autach), to zazwyczaj poziom oleju trzeba sprawdzić na rozgrzanym, pracującym silniku, po przełączeniu dźwigni przez wszystkie biegi (P, R, N, D, L/S), a następnie ustawieniu jej w pozycji P lub N. Zazwyczaj na bagnecie są też dwie kreski lub oznaczenia „HOT” i „COLD”, odpowiadające warunkom sprawdzania poziomu oleju;
- bez bagnetu – w wielu nowoczesnych automatach klasycznego bagnetu po prostu już nie ma. Poziom oleju w skrzyni biegów sprawdza się wówczas poprzez specjalny otwór przelewowy albo, co staje się normą, za pomocą specjalistycznego sprzętu diagnostycznego (czyli komputera). Taka operacja to zadanie dla warsztatu, ponieważ wymaga precyzji i dokładnej znajomości procedur producenta.
Pamiętajcie też o różnicy pomiędzy wymianą statyczną a dynamiczną. Przy statycznej (grawitacyjnemu spuszczeniu oleju przez korek) wymieniacie tylko część płynu, bo reszta zostaje w konwerterze. Przy dynamicznej, specjalne urządzenie przepłukuje całą skrzynię, wymieniając niemal 100% olej przekładniowego. Od doboru metody zależy więc, ile litrów oleju do Waszej skrzyni biegów faktycznie będziecie potrzebować.
Jeśli czeka Was taka wymiana, zachęcamy do odwiedzenia naszego sklepu motoryzacyjnego iParts.pl, w którego ofercie znajdziecie oleje do skrzyń biegów spełniające najsurowsze normy producentów. U nas nie ma mowy o podróbkach, więc możecie być pewni, że Wasza skrzynia biegów dostanie dokładnie to, czego potrzebuje. Regularna kontrola poziomu i jakości oleju to inwestycja w długie i bezproblemowe życie Waszej przekładni.

FAQ
Czy niewłaściwa ilość oleju w skrzyni biegów może wpłynąć na zużycie paliwa?
Tak, zdecydowanie. Zarówno zbyt mała, jak i zbyt duża ilość oleju w skrzyni biegów może zwiększyć opory wewnętrzne w przekładni. To z kolei sprawia, że silnik musi pracować ciężej przy przenoszeniu mocy, co bezpośrednio przekłada się na wyższe zużycie paliwa. Optymalny poziom oleju zapewnia minimalne tarcie i maksymalną efektywność.
Czy kolor oleju przekładniowego może świadczyć o jego zużyciu?
Tak, kolor oleju przekładniowego może być wskaźnikiem jego stanu, choć nie jest jedynym kryterium. Olej świeży jest zazwyczaj klarowny, często o bursztynowej, czerwonej (ATF) lub żółtej barwie. Z czasem, w wyniku pracy i wysokich temperatur, może ciemnieć, stawać się mętny, a nawet czarny. Zmiana koloru na bardzo ciemny, brązowy lub czarny, często z wyczuwalnym zapachem spalenizny, zwykle świadczy o jego degradacji i konieczności wymiany.
Czy to prawda, że w niektórych autach skrzynie biegów mają osobne układy chłodzenia oleju?
Tak, to prawda! W wielu sportowych samochodach, a także w pojazdach użytkowych pracujących pod dużym obciążeniem (np. ciężarówki, autobusy), skrzynie biegów (szczególnie automatyczne) są wyposażone w dedykowane chłodnice oleju. Ma to na celu utrzymanie optymalnej temperatury płynu nawet w ekstremalnych warunkach pracy, co zapobiega jego przegrzewaniu, degradacji i chroni skrzynię przed uszkodzeniem. Rozwiązanie to pokazuje, jak ważną rolę odgrywa temperatura w żywotności oleju przekładniowego.














