Stukanie łańcucha rozrządu. Co może być powodem dzwonienia, czy grzechotania podczas pracy silnika?

Wsiada człowiek rano do samochodu, uruchamia silnik i od razu zaczyna się zastanawiać, czy zaspany nie wsiadł przez pomyłkę do starego traktora. A wszystko przez to, że zamiast miłego mruczenia czy cichego terkotania, spod maski dobiega głośne dzwonienie i grzechotanie. Czy to rozrząd? Jeśli jest to rozrząd z łańcuchem, to jest on zwykle pierwszym podejrzanym. Dlaczego? Z jakich powodów łańcuch rozrządu zaczyna nagle tak hałasować?

Przyczyny głośnej pracy łańcucha rozrządu. Skąd biorą się te wszystkie stuki i grzechotania?

Podstawowym problemem ze stukaniem i grzechotaniem łańcucha rozrządu jest to, że trzeba je nie tylko wyłowić z ogólnego hałasu pracującego auta, ale i rozpoznać. Wprawne ucho doświadczonego kierowcy od razu wychwyci, że coś zmieniło się w dźwięku dochodzącym spod maski. Początkujący zmiany takiej może w ogóle nie zauważyć. A przecież od wyłapania możliwego problemu do jego zdiagnozowania droga jeszcze daleka. Zanim bowiem zabierzemy się za naprawę, trzeba najpierw określić, z jakiej przyczyny łańcuch rozrządu zaczął hałasować. Jakie możliwości wchodzą w grę? Najprawdopodobniej będzie to jedna z 3 następujących przyczyn:

1. Zużycie ogniw łańcucha rozrządu – nie tylko paski, ale i łańcuchy rozrządu zużywają się z biegiem czasu. Łańcuchy robią to wolniej, ale gdy już do tego dochodzi, najczęściej mamy do czynienia z rozciąganiem się łańcucha, a więc i z powiększeniem się jego naturalnego luzu. Ten nadmierny luz objawia się charakterystycznym stukaniem lub grzechotaniem. Zbyt duży luz w łańcuchu powoduje jego nierówną pracę, a także może prowadzić do błędnej synchronizacji wałków rozrządu i wału korbowego, co z kolei wpływa na wydajność silnika.
2. Uszkodzenie napinacza łańcucha – to chyba najczęstsza przyczyna grzechotania łańcucha rozrządu. Napinacz łańcucha odpowiada za utrzymanie jego właściwego napięcia i jeśli ulegnie uszkodzeniu lub zużyciu, może to prowadzić do luźnej pracy łańcucha i charakterystycznych odgłosów stukania. Uszkodzony napinacz to jedna z głównych przyczyn drgań w układzie rozrządu.
3. Problemy z kołem zębatym lub prowadnicą łańcucha – koła zębate i prowadnice łańcucha pomagają utrzymać łańcuch w odpowiedniej pozycji i zapobiegają jego przesuwaniu się. Zużyte lub uszkodzone mogą powodować nieprawidłową pracę łańcucha, co objawia się głośnymi dźwiękami, w tym stukaniem i grzechotaniem.

Pisaliśmy wyżej o 3 podstawowych przyczynach grzechotania łańcucha, ale jest jeszcze czwarta – najczęściej pomijana i lekceważona. Chodzi o brak odpowiedniego smarowania. Bez tego smarowania łańcuch rozrządu podlega przyspieszonemu zużyciu. Dochodzi też do nadmiernego tarcia, co objawia się słyszalnym stukaniem podczas pracy silnika. Pamiętajcie, że niewłaściwy olej lub jego niewłaściwy poziom mogą wpłynąć również na napinacz oraz inne elementy układu rozrządu, pogłębiając cały problem.

Objawy problemów z łańcuchem rozrządu. Jak rozpoznać, że to łańcuch?

Mówiąc o objawach usterki łańcucha rozrządu, myślimy przede wszystkim o hałaśliwych dźwiękach, możliwych do wychwycenia zwłaszcza przy starcie silnika. Jednak stukanie i grzechotanie pojawiające się zwykle na wolnych obrotach i nasilające się w miarę jak silnik się nagrzewa, to nie wszystko. Oprócz nich może się pojawić:

• niestabilna praca silnika – jeśli łańcuch jest zbyt luźny, a elementy napędu rozrządu nie współpracują ze sobą w odpowiedni sposób, może dojść do nieregularnej pracy silnika. Objawia się to spadkiem mocy, szarpaniem, a w skrajnych przypadkach gaśnięciem silnika na biegu jałowym;
• zwiększone zużycie paliwa – problemy z rozrządem zawsze wpływają na wydajność silnika, co może prowadzić do zwiększonego zużycia paliwa. Niewłaściwa synchronizacja wałków rozrządu i wału korbowego zaburza proces spalania, przez co silnik staje się mniej efektywny.

Ostatnim i można powiedzieć krytycznym objawem problemów z łańcuchem rozrządu jest brak synchronizacji rozrządu, który może doprowadzić do całkowitej utraty synchronizacji. Skutkiem tego jest katastrofalne w skutkach zderzenie zaworów z tłokami, czyli de facto poważne uszkodzenie jednostki napędowej.

Co zrobić, gdy pojawi się stukanie łańcucha rozrządu? Jakie są możliwe scenariusze naprawy?

Zaraz gdy tylko wychwycicie jakiekolwiek niepokojące dźwięki mogące wskazywać na łańcuch rozrządu, powinniście jak najszybciej podjąć odpowiednie kroki naprawcze. Co możecie zrobić? Możecie przeprowadzić:

• wymianę napinacza, łańcucha lub kół zębatych – jeśli łańcuch rozrządu jest zużyty lub napinacz nie działa prawidłowo, konieczna będzie wymiana napinacza bądź też całego zestawu rozrządu. Warto wymienić również koła zębate i prowadnice, aby zapewnić prawidłowe napięcie i działanie łańcucha;
• wymianę oleju i czyszczenie układu smarowania – jeśli problem wynika z braku smarowania, wymiana oleju i dokładne oczyszczenie układu smarowania mogą pomóc przywrócić prawidłową pracę łańcucha rozrządu. Warto również upewnić się, że stosujecie olej odpowiedni do danego modelu silnika;
• wymianę całego zestawu rozrządu – w przypadku poważniejszych uszkodzeń konieczna będzie wymiana całego zestawu rozrządu. Czasami może to obejmować również wymianę głównych elementów silnika w celu uniknięcia dalszych uszkodzeń.

Problemy z łańcuchem rozrządu mogą być poważnym zagrożeniem dla silnika. Szybka diagnoza i naprawa są jednak w stanie zapobiec kosztownym uszkodzeniom. Jeśli macie jakiekolwiek pytania dotyczące części zamiennych niezbędnych do przeprowadzanie takiej naprawy, skontaktujcie się z jednym z naszych ekspertów iParts.pl lub poszukajcie odpowiedzi na swoje pytania w jednym z naszych poradników.

FAQ

Czy stukanie łańcucha rozrządu może prowadzić do całkowitego zniszczenia silnika?

Tak, jeśli problem z łańcuchem rozrządu nie zostanie szybko rozwiązany, może dojść do utraty synchronizacji wałków rozrządu i wału korbowego, co prowadzi do zderzenia zaworów z tłokami. To z kolei może spowodować poważne uszkodzenia silnika, w tym jego całkowite zniszczenie.

Czy brak smarowania łańcucha rozrządu może prowadzić do jego grzechotania?

Brak odpowiedniego smarowania łańcucha rozrządu jest jedną z głównych przyczyn jego przyspieszonego zużycia oraz nadmiernego tarcia objawiającego się charakterystycznym stukaniem lub grzechotaniem. Niewłaściwy olej lub niewłaściwy poziom oleju może również uszkodzić napinacz, prowadnice i inne elementy układu rozrządu, co pogłębia cały problem.

Czy wymiana łańcucha rozrządu jest trudnym zadaniem?

Wymiana łańcucha rozrządu to zaawansowana naprawa wymagająca odpowiednich narzędzi i wiedzy technicznej. Wiele nowoczesnych silników posiada dość skomplikowaną konstrukcję, co sprawia, że wymiana łańcucha rozrządu staje się czasochłonną i kosztowną naprawą. Często wymaga zdjęcia innych podzespołów silnika, takich jak wałki rozrządu czy pokrywa rozrządu. Jeśli nie jesteście pewni swoich umiejętności, lepiej powierzyć tę naprawę specjaliście.