Termostat – funkcja, budowa i usterki

Jedną z głównych części, warunkujących pracę układu chłodzenia, jest termostat. Ta drobna i z pozoru nieistotna część decyduje o tym, czy silnik jest prawidłowo chłodzony. Dzisiaj przyjrzymy się więc bliżej termostatom, ich pracy i ewentualnym usterkom. Zapraszamy do lektury artykułu.

Z pewnością wielu użytkowników kojarzy termostat jako część wykorzystywaną nie tylko w samochodach, ale także i w różnych urządzeniach codziennego użytku – spotkać go można m.in. w lodówkach czy pralkach. Z zewnątrz termostat łatwo rozpoznać – to prosty mieszek posiadający specjalny zawór grzybkowy. W zależności od auta jest wykonany z blachy i np. grafitu, aluminium czy miedzi.

Rolą termostatu jest utrzymywanie określonej temperatury w układzie. Polega to na tym, że w momencie gdy płyn chłodniczy jest zimny, termostat pozostaje zamknięty, a płyn opływa blok silnika i głowicę. Jak już płyn chłodniczy opłynie układ, wraca on z powrotem do termostatu – taki obieg nazywany jest przez specjalistów obiegiem krótkim.

Jeśli płyn chłodniczy osiągnie temperaturę 95 st. C, termostat otwiera się, przez co płyn trafia bezpośrednio do chłodnicy. Tam zachodzi wymiana cieplna, w wyniku której płyn obniża swoją temperaturę do ok. 20 st. C, a następnie termostat znowu się zamyka.

Kluczem do prawidłowej pracy termostatu jest przede wszystkim sprawne otwieranie i zamykanie obiegu płynu chłodniczego. Nie bez znaczenia jest także stan, w jakim znajduje się zawór odpowietrzający – niezależnie od warunków, musi być całkowicie drożny i wolny od zanieczyszczeń. Jeśli zawór odpowietrzający jest zepsuty, pęcherzyki powietrza mogą poważnie zakłócić pracę całego termostatu.

Jak już wspominaliśmy na początku artykułu, usterka termostatu może przysporzyć kierowcy sporo kłopotów. Usterki termostatu dzielą się na dwa rodzaje.

Pierwszym z nich jest uszkodzenie termostatu w pozycji zamkniętej. Tego typu usterka oznacza dla kierowcy niemal natychmiastowe unieruchomienie samochodu. Łatwo ją poznać po gwałtownie wzrastającej temperaturze silnika, o czym poinformują nas wskaźniki na desce rozdzielczej. Jeżeli zignorujemy te sygnały i będziemy kontynuować jazdę, możemy zatrzeć silnik i być zmuszeni zatrzymać auto na poboczu wśród kłębów dymu – wystarczy kilka kilometrów takiej jazdy.

Zaletą usterek termostatu (o ile można mówić w tym przypadku o zaletach) jest ich stosunkowo łatwa wykrywalność. Żeby je zdiagnozować, należy sprawdzić poziom płynu, pasek klinowy, pompę wody i chłodnicę – jeśli wszystko wygląda prawidłowo, winę za niepokojące objawy ponosi termostat. Uwaga, stanowczo przestrzegamy przed odkręcaniem korka chłodnicy przy nagrzanym silniku! Grozi to bowiem gwałtownym wyciekiem cieczy lub pary i tym samym – poważnym oparzeniem.

Drugim rodzajem usterki jest uszkodzenie termostatu w pozycji otwartej. Trzeba przyznać, że tego typu usterki są mniej niebezpieczne niż te w pozycji zamkniętej, natomiast wciąż niekorzystnie wpływają na pracę silnika. Co ciekawe, o uszkodzeniu termostatu w pozycji otwartej możemy nie przekonać się w lato, czy też wiosnę. Problem zaczyna się bowiem zwłaszcza w niskich temperaturach (których doświadczamy np. w okresie zimowym). Usterka oznacza bowiem ciągłą pracę na dużym obiegu, a więc i stałe niedogrzanie silnika, czego efektem jest m.in. zwiększone zużycie paliwa.

Tak samo jak w poprzednim przypadku, awaria jest prosta do diagnozy. Jednym z najprostszych sposóbów na sprawdzenie stanu termostatu jest obserwacja wskaźnika temperatury. Możemy sądzić, że termostat jest uszkodzony, jeśli na postoju lub w korku silnik osiąga temperaturę pracy, zaś w trakcie jazdy temperatura gwałtownie spada do minimalnego poziomu. Aby się upewnić, warto sprawdzić temperaturę gumowych przewodów, w których płynie płyn do chłodnicy. Jeśli zarówno jeden, jak i drugi przewód mają taką samą temperaturę, termostat prawdopodobnie jest wadliwy.

Jeśli istnieją przesłanki do tego by sądzić, że termostat jest uszkodzony, warto go wymienić. Jego koszt nie jest zbytnio duży, i zazwyczaj kształtuje się na poziomie kilkudziesięciu złotych. Wielu ekspertów przy wymianie termostatu zaleca także jednoczesną wymianę płynu chłodniczego. Trzeba bowiem powiedzieć, że przy demontażu termostatu wylanie części płynu chłodniczego jest nieuchronne, lepiej więc zaopatrzyć się przed tą czynnością w nowy czynnik.

W iParts.pl znajdziesz wszystkie niezbędne części przy wymianie termostatu, zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą.

Powiązane kategorie towarowe:

• Termostat
• Płyn chłodniczy

Polecani producenci:

• Termostat Gates
• Termostat Wahler
• Termostat Facet
• Termostat CALORSTAT by Vernet
• Termostat Febi Bilstein
• Termostat Meyle