Bębny hamulcowe - awarie, serwis, wymiana
W dzisiejszych czasach znaczna większość samochodów posiada tarczowy układ hamulcowy. Nie oznacza to jednak, że jest to jedyny typ hamulców wykorzystywanych w motoryzacji. Wciąż bowiem stosunkowo duża liczba aut hamuje przy pomocy bębnów hamulcowych. W niniejszym artykule skupimy się właśnie na budowie tego elementu, sposobie jego działania i usterkach dotykających bębny hamulcowe.
4 minuty czytania
Hamulec bębnowy składa się z czterech, głównych elementów. Pierwszym z nich jest oczywiście bęben hamulcowy, zamontowany na piaście koła, obracający się wraz z kołem w trakcie jazdy. Kolejną częścią układu są szczęki hamulcowe – nieruchomy podzespół, wyposażony w okładziny cierne. Trzecim elementem jest rozpieracz szczęk, służący do dociskania szczęk do bębna. Z kolei ostatnia część, sprężyna odciągająca, odpowiada za odciąganie szczęk po hamowaniu i utrzymanie ich w pozycji, w której szczęki nie stykają się z bębnem.
Jak działa hamulec bębnowy? W środku bębna zamontowane są dwie szczęki hamulcowe. W momencie gdy kierowca naciska hamulec, rozpieracz szczęk rozpiera je do zewnątrz. W ten sposób szczęki obracają się o mały kąt w odniesieniu do punktu zamocowania i szczęki dotykają powierzchni bębna. Gdy to następuje, ma miejsce zjawisko zwane niekiedy efektem samowzmocnienia – ale wszystko po kolei.
Szczęki hamulcowe dociskane do bębna przy pomocy rozpieracza wykorzystują moment obrotowy, wynikający z ruchu pojazdu (a mówiąc ściślej – z obrotu koła). W każdym systemie hamulca bębnowego występują dwa rodzaje szczęk – współbieżna, tj. ta, która obraca się zgodnie z kierunkiem obrotu koła, jak i przeciwbieżna, tj. ta, która obraca się przeciwnie do kierunku obrotu koła. Występujący tutaj efekt samowzmocnienia jest na tyle duży, że czasem inżynierowie nie musieli stosować wspomagania hamulców.
W motoryzacji występują dwa rodzaje rozpieracza szczęk – hydrauliczny (najbardziej popularna opcja) oraz mechaniczny (w formie krzywki). Hydrauliczny rozpieracz wykorzystuje cylinderek z płynem hamulcowym, przesuwający się każdorazowo przy naciskaniu pedału hamulca.
Skoro omówiliśmy z grubsza budowę i działanie hamulca bębnowego, warto wspomnieć teraz o ich głównych wadach i zaletach. Z pewnością po stronie plusów możemy zapisać zwiększoną wytrzymałość okładzin ciernych w porównaniu do hamulców tarczowych. Jeśli dbamy o auto i układ hamulcowy oraz regularnie dokonujemy drobnych czynności serwisowych, okres eksploatacji może dojść nawet do 150 tys. km. Poza tym, hamulce bębnowe mają nieskomplikowaną budowę, zajmują mało miejsca itp.
Największą wadą jest natomiast zjawisko nazywane czasem „brake-fading”, a więc przegrzewanie się. To właśnie z tego powodu hamulce bębnowe są obecnie stosowane niemal wyłącznie na tylnej osi. Okładziny cierne zabudowane są bębnem, słabo odprowadzają ciepło, więc jeśli chcielibyśmy zamontować je na przedniej osi (tam hamulce są bardziej obciążone) – byłoby to kompletnym niewypałem. Dodatkowo w grę wchodzi kwestia wagi – bębny hamulcowe są cięższe niż tarcze, zwiększona jest przez to masa nieresorowana i jednocześnie zmniejsza się komfort jazdy. Przyczyną, dla którego konstruktorzy stosują hamulce tarczowe na przedniej osi jest też fakt, że same oczyszczają się podczas jazdy – w przeciwieństwie do hamulców bębnowych.
Jak już wspominaliśmy, hamulce bębnowe mają w wielu przypadkach większą trwałość niż hamulce tarczowe. Nie oznacza to jednak, że jesteśmy zwolnieni z okresowej kontroli tego elementu. To właśnie w trakcie takich przeglądów najczęściej dowiadujemy się, że np. siła hamowania poszczególnych kół jest różna, a więc hamulce nie są do końca sprawne.
Co jest natomiast najczęstszą przyczyną usterek hamulców bębnowych? Eksperci zwracają uwagę szczególnie na trzy czynniki – nieprawidłowy montaż, zła eksploatacja i kiepska jakość części. Za zmniejszenie siły hamowania odpowiadać może spadać ciśnienia w systemie hamulcowym, błąd układu ABS, popsute zawory sterujące czy też awaria samoczynnego korektora hamowania kół tylnej osi.
Trochę inaczej sprawa ma się z okładzinami ciernymi. Ulegają one usterkom stosunkowo rzadko, a kiedy już tak się dzieje, przyczyną są takie kwestie jak zły montaż, kiepski materiał czy wady fabryczne. W trakcie przeglądu, mechanik powinien zwrócić uwagę na to, czy szczęki nie są skorodowane, a także sprawdzić stan osi obrotu szczęk, automatycznych regulatorów czy rowków bębnów hamulcowych.
Pamiętajmy także, że jeśli dokonujemy jakichkolwiek wymian w hamulcach bębnowych, powinny być to części w 100% dopasowane do naszego modelu samochodu. Jeśli części nie są takie same i kompatybilne z innymi elementami, może to oznaczać pewnie błędy w działaniu hamulców, co jest niezwykle niebezpieczne. Mowa tu o takich częściach jak chociażby bębny, szczęki, rozpieracze, sprężyny czy mechanizmy regulacyjne.
W powyższych akapitach koncentrowaliśmy się głównie na potencjalnych usterkach, natomiast należy zaznaczyć, że bębny hamulcowe jak i pozostałe elementy są częściami eksploatacyjnymi. Oznacza to, że wraz z użytkowaniem auta sukcesywnie się zużywają. Musimy być więc przygotowani na to, że raz na jakiś czas będziemy zmuszeni wymienić szczęki czy bębny hamulcowe. Zużycie hamulca bębnowego najczęściej objawia się wibracjami, obcieraniem etc. Zazwyczaj nie ma problemów z ich dostępnością i bez problemu możemy zakupić je w dobrze zaopatrzonym sklepie motoryzacyjnym.
Bębny hamulcowe przy wzorowej eksploatacji mogą wytrzymać w samochodzie nawet przebieg rzędu 150 tys. km. Zalecamy więc sprawdzanie stanu bębnów hamulcowych i dokonywanie czynności serwisowych na bieżąco – powinno nam to zapewnić bezproblemową eksploatację.
Powiązane kategorie towarowe:
Polecani producenci:
Artur
Olek
Teresa
majster
świstak
Hrystek
affku
Bartolini