System kontroli trakcji – ASR

ASR to układ antypoślizgowy zaliczany do grupy systemów Advanced Vehicle Control Systems. Jego najważniejszym zadaniem jest niedopuszczenie do nadmiernego poślizgu kół pojazdu podczas przyspieszania. Pośrednio system wpływa także na polepszenie właściwości trakcyjnych samochodu podczas pokonywania zakrętów.

System kontroli trakcji to kolejny po ABS układ podwyższający bezpieczeństwo czynne jazdy samochodem. Funkcjonalność ASR wpływa także na zmniejszenie zużycia opon i paliwa. Postanowiliśmy przyjrzeć mu się nieco bliżej.

Jak działa ASR?

Działanie ASR jest analogiczne do ABS i polega na rozpoznaniu przez jednostkę sterującą poślizgu i zmniejszeniu prędkości w przypadku, gdy zastały przekroczone dopuszczalne wartości. Zmniejszenie momentu obrotowego realizowane jest na kilka sposobów tj.

• przyhamowanie kół znajdujących się w poślizgu,
• przymknięcie przepustnicy,
• opóźnienie zapłonu, ewentualnie jego całkowite odłączenie.

Pierwszy sposób to dobre rozwiązanie zapewniające szybki czas reakcji systemu. Jego wadą jest jednak bez wątpienia negatywny wpływ na komfort podróżowania. Przymknięcie przepustnicy to z kolei rozwiązanie najbardziej komfortowe, choć o najdłuższym czasie reakcji. Oprócz tego alternatywą wpływania na moment obrotowy silnika jest sterowanie układem zapłonowym i/lub układem wtryskowym. Polega to na skutecznym opóźnianiu zapłonu, a gdy konieczna jest nagła redukcja momentu obrotowego silnika – kompletne rozłączenie zapłonu przy jednoczesnym odcięciu wtrysku w poszczególnych cylindrach. W zależności od marki i typu samochodu wykorzystywany jest jeden sposób sterowania, dwa lub wszystkie.

Główne funkcje systemu ASR to zabezpieczanie przed poślizgiem kół napędzanych:

• podczas ruszania,
• przy pokonywaniu wzniesień,
• w trakcie przyspieszania na zakrętach.

Dlaczego warto mieć w samochodzie system ASR?

By odpowiedzieć na to pytanie, najlepiej będzie porównać zachowanie pojazdu bez systemu kontroli trakcji z tym, który został wyposażony w system ASR. W samochodzie, który nie posiada ASR po najechaniu na śliską nawierzchnię przez jedno z kół, spadnie opór stawiany układowi napędowemu przez to koło. Rezultatem będzie szybsze obracanie się koła i wyższe obroty układu napędowego. Efekt uboczny działania mechanizmu różnicowego to sytuacja w której pozostałe koła toczące się prawidłowo nie będą wykorzystywać swej przyczepności. Szczególnie niebezpieczne okaże się to podczas pokonywania zakrętu. W samochodzie wyposażonym w system kontroli trakcji, system wykrywa nieprawidłowy stan i ogranicza moc silnika, a następnie uruchamia częściowo hamulec ślizgającego się koła. Pozwala to optymalnie napędzać wszystkie koła i skutecznie uniknąć poślizgu.

Różne nazewnictwo

Układ ASR w samochodzie to niezwykle istotny system kontroli trakcji, obecnie stosowany niemal we wszystkich nowych autach. W zależności od producenta samochodu system taki może posiadać różne nazwy. W naszym kraju najbardziej popularnym określeniem nadal pozostaje nazwa ASR, która wykorzystywana jest w samochodach produkowanych przez Mercedes-Benz, Volkswagen, Fiat. Koncerny Ford, Mazda i Chevrolet (Daewoo) stosują nazwę TCS (od ang. Traction control system). Niemiecka marka BMW stosuje oznaczenie ASC+T i DSC. Na rynku motoryzacyjnym można się także spotkać z oznaczeniem TC (Traction Control).