Common rail - nowoczesna twarz diesla

Wybrane części z oferty iParts.pl

Nie byłoby mowy o nowoczesnym silniku diesla bez aparatury wtryskowej o nazwie common rail. Elektronicznie sterowane, zaawansowane rozpylacze generują moc, oszczędzają olej napędowy i są proekologiczne. Zobaczcie jak wygląda budowa układu, co może zadecydować o pojawieniu się awarii i jak ją usunąć.

Bez wątpienia jednym z ważniejszych kroków ku przyszłości była dla silników diesla prezentacja w roku 1997 Alfy Romeo 156 napędzanej silnikiem 2,4 JTD. To pierwszy samochód osobowy wykorzystujący wtrysk typu common rail. Budowa systemu jest nieco skomplikowana. Pierwszym elementem układu jest zestaw filtrów. Dzięki nim możliwe jest wyłapanie wszelkich zanieczyszczeń występujących w paliwie tak, aby te nie osadziły się wewnątrz precyzyjnej aparatury wtryskowej. Kolejną częścią jest pompa wysokiego ciśnienia. Zajmuje się ona wtłaczaniem paliwa do tzw. zbiornika akumulacyjnego w postaci listwy. Szyna ma cztery zakończenia i w każdym z nich zamontowany jest nowoczesny wtryskiwacz. 

W ramach układu wtryskowego musi być utrzymywane stałe ciśnienie. To w zależności od zaawansowania zastosowanego rozwiązania wynosi od 1350 do 1600 barów. Rozpylanie paliwa odbywa się w ramach dwóch cykli. Pierwsza dawka zawsze jest mała, a dopiero kolejna ma pełną wartość. Wyposażenie rozwiązania common rail w sterowanie elektroniczne a nie mechaniczne sprawia, że porcja paliwa dostarczona do komory spalania zawsze ma stałą wartość i w żaden sposób nie zależy od obrotów wału korbowego. 

Głośny klekot? Nie z common rail!

Zaawansowany system wtryskowy ma wiele zalet. Przede wszystkim stał się remedium na wszystkie, dotychczasowe niedogodności diesla. Nowoczesne konstrukcje są pozbawione charakterystycznego, głośnego klekotu, z rury wydechowej wydobywają się zdecydowanie mniej toksyczne spaliny, a dodatkowo poprawiły się wyniki spalania. Niewątpliwą zaletą common rail jest także zwiększenie elastyczności i sprawności jednostki napędowej. Dzięki temu osiągi współczesnych diesli jedynie nieznacznie odbiegają od możliwości oferowanych przez motory benzynowe. Główną wadą precyzyjnego systemu wtryskowego jest drogie serwisowanie. 

Aby uniknąć dużych wydatków na naprawy, kierowca powinien stosować się do kilku zasad. Podstawą długiej i szczęśliwej eksploatacji diesla z common rail jest dbanie o wysoką jakość oleju napędowego. Już kilkakrotne zatankowanie zanieczyszczonej ropy może się skończyć zapchaniem wtryskiwaczy. Poza tym konieczna jest regularna wymiana filtrów paliwa. Zapchany osadnik albo zatka przepływ ropy, albo zacznie przepuszczać zanieczyszczenia do układu wtryskowego. Kierowca musi się także wykazać uwagą. W razie pojawienia się objawów świadczących o usterce, musi podjąć natychmiastową reakcję. Konieczna jest wizyta w specjalistycznym serwisie i diagnostyka. 

Podstawowym objawem awarii układu wtryskowego common rail jest wyraźnie wyczuwalny spadek osiągów. Auto straci nie tylko krzepę podczas startu, ale także ochotę do dynamicznej jazdy m.in. w trasie. Poza tym silnik może mieć problemy z „wkręcaniem się” na obroty i rozruchem, będzie gasł w trakcie jazdy, a na tablicy zegarów zaświeci się zestaw kontrolek. Kierowca powinien zauważyć również nadmierne dymienie z rury wydechowej, metaliczny odgłos pracy motoru oraz drastycznie zwiększone zużycie paliwa. W skrajnym przypadku zużycie układu wtryskowego spowoduje o połowę wyższe zapotrzebowanie na olej napędowy. 

Najmniej trwałym i najczęściej wymienianym elementem systemu common rail są wtryskiwacze. Ich wytrzymałość w głównej mierze zależy od modelu i sposobu eksploatacji oraz jest szacowana na 150 do 250 tysięcy kilometrów. Wtryski mogą ulec rozszczelnieniu, zapychają się, a ponadto zużywają się w nich trzpienie i końcówki oraz wyrabiają gniazda zaworu sterującego. Cena ich wymiany jest wysoka. Za pojedynczy rozpylacz należy zapłacić od tysiąca do grubo ponad sześciu tysięcy złotych. O wiele tańszym i bardziej sensownym rozwiązaniem jest regeneracja. W zależności od zakresu prac i renomy warsztatu cena naprawy pojedynczego urządzenia wynosi od 150 do 700 złotych. 

Regeneracja - przywraca parametry fabryczne

Przed przystąpieniem do wymiany lub regeneracji wtryskiwacza konieczne jest ustalenie przyczyny niesprawności urządzenia. Jeżeli mechanizm został zapchany zanieczyszczeniami pochodzącymi np. z pompy wysokiego ciśnienia, bez czyszczenia układu problem bardzo szybko wróci. Prawidłowo wykonana regeneracja wykorzystująca części fabryczne przywraca wtryskiwaczowi parametry fabryczne. Nieprawidłowo wykonana zmieni dawkę paliwa i osłabi silnik. Finalnym etapem montażu naprawionego urządzenia jest systemowa kalibracja. Na jej mocy komputer sterujący otrzyma informacje dotyczące charakterystyki pracy urządzenia i doboru dawki paliwa. 

Regeneracja bez wątpienia jest ciekawą i tanią alternatywą, niestety nie wszystkie mechanizmy są na nią podatne. Problem dotyczy m.in. odnawiania wtryskiwaczy ze sterowaniem piezoelektrycznym czy produktów firmy Denso. Japoński producent współpracujący m.in. z Mazdą czy Toyotą nie udostępnia części. Tym samym naprawa może zostać zrealizowana, jednak wyłącznie w oparciu o zamienniki. A to nie gwarantuje stuprocentowego powodzenia i przywrócenia parametrów fabrycznych. 

Drugim z elementów, który może ulec awarii jest pompa wysokiego ciśnienia. Jej uszkodzenia mogą wynikać z naturalnego zużycia, błędów popełnionych przez producentów lub zaniedbań właścicieli. Zużycie mechanizmu może przyjąć formę urwanego wałka oraz uszkodzonego zaworu, krzywki lub sekcji tłoczącej. W wyniku błędów jakościowych ścianki pompy łuszczą się, zapychając tym samym układ wtryskowy. Zaniedbania właścicieli najczęściej dotyczą przypadków chemicznego lub mechanicznego zanieczyszczenia paliwa. 

Podczas napraw wykonywanych w autoryzowanych stacja obsługi pompy wysokiego ciśnienia wymienia się na nowe. Koszt procedury zazwyczaj przekracza pięć tysięcy złotych. Dużo tańszym sposobem na usunięcie niesprawności jest regeneracja. Diagnoza i specjalistyczna naprawa jest wyceniana na kwotę minimum 1600 złotych. Zawór ciśnieniowy kosztuje od 150 do 900 złotych.

• Wtryskiwacze common rail
• Wtryskiwacz i końcówki wtrysku / PDE
• Pompy wysokiego ciśnienia
• Zawory regulacji ciśnienia w układzie common rail